راهبه‌ای که منتقد هنری بود

هنر، «وندی مِری بِکت» را از تاریکی و خمودگی صومعه، از نشستن و در جاماندن، به روشنایی و کشف و شهود و رفتن و یافتن، رساند؛ «خواهر روحانی» که ذهن دور از تعصب و تفکر باز و شفاف و آغوش گشوده‌اش به زیبایی‌ها، او را از راهروها و دیوارهای سنگی و دروازه‌های بسته دِیر به بیرون هدایت کرد.

Sister Wendy
در شرایطی که پوشش تعیین نمی‌کند چه کسی منتقد هنری باشد و زهد و پارسایی، ترازوی جایگاه و مقام نیست، در میان مردمی که می‌پذیرند انسان‌ها با هر لباسی، انسان‌اند و این توانایی و شعور و آدم‌بودن‌ و درک و دریافت و آموختن‌هاست که معیار محسوب می‌شود، «خواهر وندی» یکی از مشهورترین تاریخ‌‌نویسان و منتقدان و نویسندگان هنر می‌شود که زندگی زاهدانه‌اش با نقاشی گره می‌خورد. راهبه‌ای که ستایش را نه در تسبیح‌چرخاندن و جمود و ماندن در گذشته بلکه در جست‌وجوی زیبایی‌های جهان در نقاشی‌ها یافت: «بعضی‌ از ما از نگاه بی‌باکانه به نقاشی خودداری می‌کنیم، چون از نادانی خود می‌ترسیم. اما نگاه‌کردن و درست دیدن، مسئولیت شخصی هر فرد است. آگاهی و دانش باید از بیرون، از خواندن، شنیدن و دیدن به ما برسد. اگر بدانیم که می‌دانیم، شاید بتوانیم جرات نگاه‌کردن را پیدا کنیم. اگر هر کدام از ما در مسیری شروع کند به خواندن بیشتر و به دست‌آوردن دانش بیشتر، به عشق بیشتر و البته شادی بیشتر هم دست می‌یابد. و این راهی‌ست که من رفتم. من که هنر از دیرباز برایم یک دغدغه پرشور بوده.»

وندی بکت، در آفریقای جنوبی به دنیا آمد و در اسکاتلند بزرگ شد. در نوجوانی راهبه‌گی را برگزید و البته از رفتن به دانشگاه و خواندن و یادگرفتن هنر دست نکشید. روح او در کنار هنر آرامش می‌یافت. در کنار زیبایی‌هایی که نقاش‌ها روی همین زمین برجای گذاشته‌اند. گوشه‌نشین بود، زندگی سیاری در خودروی کوچک‌اش داشت، به موزه‌ و نمایشگاه می‌رفت، درباره هنر کتاب می‌نوشت و اکتاب و مقاله و جستار از لاتین به انگلیسی ترجمه می‌کرد.
آنقدر عمیق و فنی و آگاهانه آثار بزرگان نقاشی جهان از کلاسیک تا مدرن را تحلیل و نقد می‌کرد که شبکه جهانی بی‌بی‌سی در دهه ۹۰ میلادی برای ساخت مستندهای هنری از او دعوت به همکاری کرد؛ مجموعه‌هایی دقیق و ریزبینانه از نقاشی‌هایی که آدم‌ها معمولا بدون درک‌کردن، از کنارشان می‌گذرند.

در یوتیوب فهرستی از برنامه‌های او و نقدهای هنری‌اش:

او تا ۸۸ سالگی که از دنیا رفت، در همین پوشش و با همین اعتقادات شخصی که فقط در درون‌اش می‌گذشت، با نگاهی جسورانه و شجاع به نقاشی، هزاران انسان را به دانستن و‌فهمیدن و درک‌کردن هنر تشویق کرد.
وندی بکت، با همین پوشش و کنش رهبانی توانست ثابت کند، هیچ مانعی نمی‌تواند انسان را از روشنایی و زیبایی و وجاهت دور نگه دارد. توانست ثابت کند، انسان با هر اعتقاد و تفکری، با تشخیص و فهم زیبایی‌‌ست که انسان‌تر می‌شود.

ویدیوها: «وندی بِکِت» در مجموعه تلویزیونی «داستان نقاشیِ خواهر وندی»، ۱۹۹۶
Sister Wendy’s Story of Painting,1996
– Wendy Beckett (1930-2018)

«گوشه» دفترچه یادداشت چندنفرست که در آن از چیزهایی که می‌بینند و دوست دارند با بقیه شریک شوند، می‌نویسند؛ از موسیقی، کتاب، سینما، سفر و شکم. gooshe@ پادکست گوشه در یوتیوب

نظر شما