نام جانوران در فارسی، دری و تاجیکی

این صفحه آزمایشی را برای کودکان فارسی/دری/تاجیکی‌زبان راه انداخته‌ایم و به مرور کامل می‌کنیم.
برای دیدن جدول در موبایل، باید مرورگرتان را در حالت «دسکتاپ» قرار دهید؛ مثلاً در مرورگر کرُم، روی سه نقطهٔ عمودی بالا سمت راست کلیک کنید و «دسکتاپ سایت» را انتخاب کنید.
لطفاً اگر ایرادی در آن می‌بینید یا پیشنهادی برای بهترشدنش دارید و نام جانوری را می‌دانید که از قلم افتاده،  پایین صفحه یا از راه های صفحه تماس، به ما خبر دهید.
پس از کامل شدن صفحه، در بخش صدا/گویش، تلفظ نام‌ها و صدای جانداران را اضافه می‌کنیم.
عکس جانوران در مقیاس درست نسبت به‌هم نیست و فقط برای کمک به شناسایی بهتر است، برای دیدن اطلاعات علمی درباره هر جانور، روی نام فارسی در ستون یکم کلیک کنید.


فارسی (ایران)دری (افغانستان)تاجیکی (تاجیکستان)صدا/گویشعکس
خفاششهپرک چرمی، شاپرک چرمیشب‌گردک خفاش
آفتاب پرستبه گل آفتاب‌گردان، آفتاب‌پرست می گویندهفت‌رنگآفتاب پرست
سنجاقکبَمبیرَکسوزنکسنجاقک
لاک‌پشتسنگ‌پشت، سنگ‌بقهسنگ‌پشتلاک پشت
حلزونلیسَکشولوکحلزون
بوقلمونفیل‌مرغقُل‌قُلبوقلمون
پرستوغُچّیفراش‌توروکپرستو
عنکبوتتارتنک، جولا، جیلاگکتارتَنَک
گاو نرگاو نر، نرگاوبوقَهگاو نر
موش کورکورموشکورموشموش کور
کِرم خاکیکرم زمینیکرم لای‌خورککرم خاکی
مورچهمورچه، مورموریچهمورچه
شُغالشغالشَغالشغال
خرگوشخرگوش، تولیخرگوش/زرگوشخرگوش
گربهپشَکپیشَکگربه
سگسگ، چوچه‌سگ، پاپیسگ/کوچوکسگ
درناتورنَه
پشه (بی‌صدا)کورپشه، پشه کورخاموشَکپشه
بیدانه
میگوکرم دریاییمیگو
پری دریاییآدم‌ماهی
جوجه‌تیغیخارپشتکجوجه تیغی
قورباغهبَقهقورباغه
اسباسپاسب
قرقاولمرغ دشتیقرقاول
رُتِیلغوندل، بویرتیل
قناریکنریقناری
جوجهچوچه مرغجوجه
میمونشادیمیمون
عقربکژدُمعقرب
کفش‌دوزکپینه دوز، خاله عروس، فال بینک
جُغدبوم
کبککوک
افعیکپچک
خرچنگخرچنگ، خر پنجه
پروانهشاه‌پرک
 

19 Comments

  1. آرش سام دلیری پاسخ

    با درود فراوان و سپاس از زحمات شما.
    1-بهتراست نخست خودمان سپس دیگران بگوییم بجای واژه فارسی بگویند ” پارسی ” درکوتاه زمانی باندازه 5سال برای همه جامی افتد.
    2- چند حیوان به گویش مازندرانی که خیلی از واژگانش به پارسی پهلوی یاهمان دری یا درباری و پارسی باستان که گویشوران ایران زمین از تاجیکستان و خوراسان تا باکو و اربیل و بغداد با کمترین فرق ممکن بدان سخن میگفتند و گویشهای کنونی آنقدر ازهم جدا نشده بودندهرچند لهجه و گویش خود راداشتند. گویشوران کوهستان و ساکن در بالادست در مازندران از دیگران شیواتر و اصیل تر گویش می کنندو واژگان درست باستانی که بین همه پارسی زبانان گفتگو می شد.
    3-
    پیر وک pirvak یا vak : قورباغه

    بامشی : bameshi : گربه

    گل: gal : موش از نوع بزرگ و درشت

    گرزه : Gerze : موش

    ورزا : Varzaa یا تشک :Teshk :گاونر

    بز کله : Bez kole : بره بز

    وره کا : Vareka : بره گوسفند

    اشنك : ashnek : سنجاب

    شوپرک : Shoparak : خفاش — دوست گرامی در بالا گفتند به گویش دری خفاش را شه پرک می گویند اما با جستجوی زیاد از کهن سالان افغان فهمیدم حدسم درست بوده و شه پرک اشتباه مصطلح لفظی است و معنایش کاملا چیزدیگری خواهد شد و نوع ویژه ای از پروانه را شاه پرک می گویند که بال های بزرگ و بسیار زیبا دارد و در افسانه های ما معنای ویژه ای دارد پس به گویش ” دری پروانه را شوپرک ” می گویند .

    ليسك \ سنجلا : Senjelaa \ Lisak : حلزون

    کوک : Kok : کبک

    کوکرک: Koo kerk : کبک دری

    اجيك : ajik یا انژیک : Anzhik : كرم خاكي

    خی : Khi : خوک

    وراز : varaaz : گراز

    کنّو : kanno : زالو

    خرس \ اش : Ash \ Khers : خرس

    کرک\گ : Kerk \Kerg : مرغ

    تلا : Telaa : خروس

    چینه کا : Chinekaa : جوجه

    تشی : tashi : جوجه تیغی
    ………………..
    باسپاس فراوان

  2. Masoud پاسخ

    درفارسی به لهجه همدانی،به جوجه تیغی:خارپشت،خارپشته،پشه:پشه کوره-رتیل:رتیلا-توله گربه:پیشی،گنجشک:ملیچ،گاو:گو،کلاغ:غلاغ،لاک پشت:کاسه پشت،مورچه:مورچانه،گاونرکاری:ورزو میگویند.

  3. mehri پاسخ

    با درود فراوان،

    از کار بسیار ارزشمنده شما متشکرم، من یک پارسی‌ زبان هستم و زبان پارسی‌ یک زبان است، چه در افغانستان ، چه در تاجیکستان و چه در ایران، این زبان دارای لهجه‌های مختلفی می‌باشد، ولی‌ همه زبان پارسی‌ می‌‌باشند، ما همه پارسی‌ زبان هستیم و این نقطه مشترک بسیار محکم و بزرگی‌ است، که ما را به هم پیوند میدهد. مثل یک دست، که دارای ۵ انگشت می‌باشد.

    به خاطر جدای انداختن بین ما ، به زبان مشترک ما اسم های مختلف میگذارند.

  4. زینب پاسخ

    متاسفانه به طریقه نوشتاری نام حیوانات توجه نشده. برخی از این نام ها به گونه عامیانه ان نوشته شده که بهتر است صحیح نوشته شوند.

    1. گوشه

      زینب خانم می‌توانید پیشنهاد بدید؟ دقیقا نام کدام حیوان‌ها عامیانه است و باید تغییر کند؟

  5. maqam.saighani پاسخ

    نام من مقام است و تخلص ام سیغانی یک تاجیک افغانستانی یعنی در افغانستان زندگی می کنم و افغانستان نیستم
    این ابتکار شما را خیلی برا تون تبریک می گم و بعد هم یک پیشنهاد خیلی کوچولو دارم. پیشنهاد عبارت از این است که نباید بیش از این زبان فارسی را بنام های دری و تاجیکی یاد کرد این زبان یک نام دارد که او عبارت از فارسی است و هرنام دیگر به این زبان نوع نگاه استعماری به آن می باشد که تاکنون از سوی کشورهای بیرونی علیه زبان فارسی مورد استفاده قرار گرفته است. پس من از شما خواهش می کنم که نام این سایت را این طور نبشته کنید: (نام جانوران در زبان فارسی)
    امید است که این پیشنهاد کوچولو ی بنده را قبول کنید
    تشکر مقام سیغانی از افغانستان

    1. بهرام فتحی

      بسیار پیشنهاد برازنده و درستی است، امیدوارم پذیرفته شود. در ضمن، از این ابتکار به شما تهنیت گفته و سپاسگزارم. بهرام فتحی

    2. میثم

      بعنوان یه ایرانی به شما دوست عزیز پارسی زبان با احترام تقدیم عشق میکنم. سپاس

  6. علی آرین پاسخ

    پشه بی‌صدا را افغان ها کورپشه یا پشه‌کور می گویند حلزون را مادر آب بارانک می‌گویند و آفتاب پرست را به خاطر این که مردم آن را تا هنوز ندیده اند کودی در لهجه ی هزارگی به آن گفته می شود ولی من خودم آفتاب پرست می گویم ولی آفتاب پرست در افغانستان به گل آفتابگردان گفته می شود کلماتی که در اول ذکر کردم به لهجه ی ایرانی بود و سپس به لهجه ی دری برایتان گفتم .

  7. نعیم پاسخ

    میمون = شادی، بوزینه، بوزنه (افغانستان)
    حلزون= لیسک (افغانستان)
    جوجه = چوچه (به برخی حیوانات قبل از بلوغ مثل سگ، خر، یا برای نوازش برای کودکان نیز چوچه می گوییم)
    آفتاب پرست = آفتاب پرست
    پروانه = شاه پرک
    کفشدوزک = پینه دوز، خاله عروس، فال بینک
    جقد= بوم
    کبک= کوک
    خفاش= بال چرمی
    افعی = کپچک
    خر چنگ = خرچنگ، خر پنجه

    این چند جانور به یادم بود و گفتم با شما در میان گذارم. آنچه در دست چپ نوشته شده است، در افغانستان بکار گرفته می‌شود.
    از کار زیبایتان جهانی سپاس.

  8. حسن پاسخ

    باتشکر از کار خوب شما چند مورد دیگر را اضافه می کنم در دری افغانستان:
    سنگ پشت-لاک پشت
    جیلاگک- عنکبوت
    بوغه/نرگاو—-گاونر
    مورچه
    کورموش
    تولی- خرگوش
    شغال
    بوی—رتیل
    سگ-سگ

  9. فقیری پاسخ

    به خفاش در افغانستان شهپرک چرمی میگوییم. به سنگ پشت در افغانستان نیز سنگ پشت میگوییم (گاهی هم کودکان به ان سنگ بقه میگویند). به عنکبوت در افغانستان نیز تار تنک میگوییم (گاهی برایش جولا نیز میگویند). به گاو نر در افغانستان نیز گاو نر میگوییم. به کورموش ما نیز کورموش میگوییم. مورچه نیز در افغانستان مورچه و گاهی مور گفته میشود. خرگوش خرگوش است و شغال هم شغال. به سگ کوچک گاهی چوچه سگ و گاهی پاپی هم میگوییم. به چوپه مرغ جوجه هم میگوییم.

نظر شما