دوستی می‌گفت بعد از ۱۰ سال درگیری پدرش با سرطان و مشاهده تباهی روزانه جسم پدر، هنوز توان تحمل این شرایط را داشت اما یک موضوع او را از پای درآورد؛ روزی که پدر او را نشناخت واز بقیه خواست این غریبه را از اتاق بیرون کنند.
زوال عقل یا بیماری آلزایمر یکی از شایع‌ترین بیماری‌های روزگار ما در کهنسالی است که گویا این روزها به سن و سال پایین‌ترهم رسیده است. اگر روزگاری یکی از خطرهای بالارفتن سن تا ۷۰ سالگی ابتلا به فراموشی و نسیان و زوال عقل بود، این روزها ۵۵ سال هم سن معمولی برای ابتلا به آلزایمر زودرس محسوب می‌شود.
[alert type=secondary close=no]
بعضی از پژوهش‌های علمی می‌گویند احتمال دارد تغییرات در رژیم‌های غذایی در کاهش یا افزایش ابتلا به بیماری آلزایمر و زوال مغز تاثیر داشته باشد. مثلا بعضی از این تحقیقات نشان می‌دهند آمریکایی‌ها در سال‌های گذشته علاقه بیشتری در خرید و مصرف بی‌رویه شکر و شیرینی، غذاهای فرآوری‌شده، غذاهای آماده و یخ‌زده، انواع کنسرو حبوبات و سبزیجات و مواد گوشتی و همینطور نوشیدنی‌های گازدار شیرین، داشته‌اند. درحالیکه پیش از این، بیشتر، غذاهای خانگی و میوه و سبزیجات تازه در برنامه‌شان بوده و هر از چندی بیرون از خانه غذا می‌خوردند. این تحقیقات نشان می‌دهند در مناطق یا کشورهایی که مصرف چربی اشباع و چربی ترانس افزایش پیدا کرده یا به طور کلی پرخوری باب شده، آلزایمر بیشتر دیده شده است.
حالا روشن شده آنچه می‌خوریم تاثیر مستقیمی بر عملکرد مغز دارد و بعضی از مواد غذایی می‌توانند با نفوذ به سد خونی مغزی (مثل نیکوتین سیگار) به دستگاه پیچیده مغز وارد شوند یا وضعیت هورمون‌ها را در مغز به هم بریزند. در کنار این وضعیت خطرناک، تغذیه سالم و پاکیزه می‌تواند مغز را یاری دهد و بر حافظه تاثیر بگذارد.
[/alert]
از غذاهای توصیه‌شده برای پیشگیری از ابتلا به آلزامیر (از اختلالات مغزی درانسان که گفته می‌شود بهتر است برای پدر و مادرها و سالمندان مبتلا به این بیماری تهیه شود)، خوراک‌های سالمی است با انواع ماهی آزاد یا سالمون (سلمون). این ماهی نسبت به بقیه هم‌رده‌هایش امگا۳، ویتامین دی و پروتئین بیشتری دارد و گوشت سالم و کم‌کالری و خوش‌بافتش سریع می‌پزد و خوشمزه و خوش‌عطر است.
شاید برای آن پدر و مادرهایی که به ماهی‌های سرخ‌کرده و برشته در روغن فراوان عادت کرده‌اند، باید از چند نوع لطایف‌الحیل استفاده کرد تا این ماهی را بدون مقایسه با برشته‌ماهی‌های مورد علاقه‌شان هر هفته بخورند؛ ماهی‌هایی که با روش غرقابی در روغن چندبار مصرف و ناسالم سرخ می‌شده و عاری از هرگونه مواد مغذی بوده و هنوز مرجع غذای خوشمزه برای آنهاست.
یکی از این حیله‌های لطیف و باریک، پختن ماهی در فر است در میان پاکتی از آلومینیوم پر از ادویه‌های معطر و سالم و سبزی‌های خشک و تازه خوش‌بو و اشتهابرانگیز.
درباره پخت غذا در ظرف و پوشش آلومینیوم، نظرهای مختلفی وجود دارد. بعضی محققان گفته‌اند استفاده غذایی از ظرف‌های* آلومینیوم در حرارت‌های بالا خطر دارد و بعضی هم استدلال کرده‌اند پخت غذا به آن حد از دمای خطرناک نمی‌رسد؛ تحقیق و تصمیم استفاده‌اش با شماست.
در گوشه آشپزخانه شماره ۷۸ در ادامه پیشنهادهای مرتبط با غذاهای سالم برای پدر و مادرها، این ماهی را در دو حالت (با پاکت و بدون پاکت آلومینیومی) درست می‌کنیم با کمی برنج سیاه یا وحشی و حبوبات پخته و سبزیجات کبابی در فر.
موادی که لازم داریم:
– یک یا دو فیله (بدون استخوان) ماهی سلمون با پوست
– کمی زنجبیل رندیده
– سه تا چهار حبه سیر رندیده همراه یا یکی دو پیازچه تر و تازه خردشده
– آب لیمو ترش تازه و پوست رندیده یک لیمو
– سبزی‌های تازه خردشده یا خشک‌شده (گشنیز، شوید، آویشن، مریم گلی، تره و جعفری)
– تخم گشنیز ساییده
– زیره و فلفل سیاه ساییده
– دارچین و زردچوبه
– کمی زرشک (دلبخواه)
روش:
۱- ماهی را از سمت پوست روی یک ورق مستطیل بزرگ از آلومنیوم مخصوص فر قرار می‌دهیم. اندازه ورق باید طوری باشد که یک دور کامل دور ماهی بچرخد و بسته شود. پوست سلمون به کاغذ می‌چسبد و بعد از پخت گوشت راحت و بی‌دردسر جدا می‌شود.
همه مواد (ادویه و سبزی و سیر و …) را با هم مخلوط می‌کنیم و مواد را روی گوشت صورتی ماهی مالیم و می‌گذاریم در یخچال تا نیم ساعتی مواد جذب شود.
۲- اگر دوست دارید می‌توانید کنار ماهی، سبزیجاتی مثل بروکلی و کلم کالی و مارچوبه و چند حلقه پیاز یا پیازچه بگذارید تا همراه با روغن ماهی کبابی شوند.
۳- فر را از قبل روی ۲۰۰ درجه سانتیگراد (۴۰۰ درجه فارنهایت) گرم می‌کنیم و ماهی پاکت‌پیچ‌شده را در سینی فر قرار داده و به مدت ۲۵ دقیقه تا نیم ساعت در فر می‌گذاریم. اگر بعد از این مدت احساس کردید نیاز دارد بیشتر بپزد ۱۰ دقیقه دیگر به زمان پخت اضافه می‌کنیم.
۴- زمان صرف غذا کمی آب لیمو ترش تازه یا آب نارنج روی ماهی‌ها می‌ریزیم.
گفته می‌شود خوردن همزمان ویتامین ث و غذا، باعث جذب سریع آهن می‌شود و گویا چیزی آن وسط‌ها هدر نمی‌رود. بعد از غذا هم نباید تا دست‌کم یک ساعت، نوشیدنی مثل چای یا قهوه بنوشیم.
در عکس یک، ماهی سلمون ما در دو حالت در فر پخته است. سمت راست در فویل و سمت چپ بدون هیچ پوششی با همان مواد. سمت چپ برشته‌تر و تردتر و سمت راست آب‌دارتر و نرم‌تر شده است. برنج سیاه هم بعد از شست‌وشو و جوش آمدن در آب، (هر یک پیمانه برنج، یک و نیم پیمانه‌آب می‌خواهد) به مدت ۴۵ دقیقه با در بسته روی درجه حرارت بسیار پایین جوشیده تا پخته و نرم شده است. بعد به آن کمی عدس و بروکلی و نخود اضافه کردیم.
[alert type=secondary close=no]
آنچه باید در بشقاب آلزایمری‌ها باشد یا برای پیشگیری از این بیماری در نظر بگیریم:
پروتئین؛ آنقدر بر روی مصرف پروتئین برای کمک به عملکرد مغز تاکید می‌شود که گاهی باید چشم آدم‌ها موقع خرید مواد غذایی پروتئین‌گیر حرفه‌ای باشد. بهترین منبع پروتئین برای مغز، ماهی‌ها هستند. از جمله برای پیشگیری یا شدت‌گرفتن این بیماری، از سلمون وحشی، ماهی خال‌خالی، قزل‌آلا، شاه‌ماهی، ساردین (غیرکنسروی) و ماهی تُن باله‌دراز نام برده شده است. در کنار ماهی با کم کردن گوشت قرمز، باید سراغ گوشت مرغ و بوقلمون بدون پوست رفت و زرده تخم‌مرغ را کنار گذاشت و لبنیات کم‌چرب یا بدون چربی مصرف کرد.
سبزیجات؛ توصیه شده به سمت سبزی‌های برگ‌درشتی برویم که رنگ سبز تیره‌ای دارند؛ مثل اسفناج و خام‌خواری این نوع سبزی‌ها را فرهنگ‌سای کنیم.
با خانواده کلم‌‌ها دوست باشیم و به صورت مداوم و روزمره سراغ‌شان برویم؛ مثل کلم کالی، بروکلی، کلم بروکسل و گل‌کلم.
شلغم و آووکادو و ریواس به عنوان برخی از معجزه‌آساترین خوراکی‌ها برای مغز نامیده شده‌اند.
سبزی‌های خام بسیار سالم‌ترند. اما بخارپز یا با کمی ادویه هم اشکالی ندارد. فقط باید به هر کلک و بهانه‌ای است سبزیجات بخش ثابت بشقاب‌های غذا باشند. دست‌کم یک نوع سبزی باید در حکم سالاد یا کنارغذا در هر وعده مصرف شود.
میوه؛ توصیه شده دست‌کم دو تا سه میوه با رنگ‌های متفاوت (به ویژه رنگ‌های قرمز تیره) در روز مصرف شود. خانواده توت‌ها به ویژه توت‌فرنگی تازه، توت سیاه و بلوبری بسیار مفید هستند. گفته می‌شود این میوه‌ها شاخص گلوکز پایین دارند و به کنترل بهتر قند خون و سلامت قلب و مغز کمک می‌کنند. از انگور قرمز هم به ویژه در فصلش باید قدردانی شود.
ادویه: زردچوبه، دارچین، پودر کاری، و همینطور مریم گلی (خشک یا تازه) برای مغز دوست و یار مهربانی هستند.
حبوبات: انواع بنشن مثل لوبیا چیتی، لوبیا قرمز، عدس، ماش و نخود پخته یا به صورت پوره و حمص یا کامل در کنار غذاهای گوشتی ترکیب مناسبی برای مغز است. گفته شده نباید فقط هر از چندی سراغ این بنشن‌ها رفت و باید به شکل عادی و روزمره مثل نقل و نبات کنار غذاها سرو شده و به وجودشان عادت کنیم.
شیرینی: کیک و شیرینی باید ممنوع اعلام شود و زمانی که وسوسه‌های نفس اماره دست‌بردار نیست، بهتر است با یک تکه خیلی کوچک شکلات تلخ (بالای ۷۰ درصد)، جواب هوس زودگذر را بدهیم. جای همه کیک‌ها، کلوچه‌ها و شیرینی‌های مخرب را یک پیاله ماست کم‌چرب ساده پر از میوه‌های خردشده فصلی که با انواع توت‌ها شیرین شده، می‌تواند بگیرد.
نوشیدنی: روزی یک لیوان کوچک آبمیوه شامل آب پرتقال با کمی لیموترش تازه یا آب سیب و گلابی تازه که زیاد شیرین نباشد. پودر کاکائو خالص با کمی شیر بدون چربی در حکم یک استکان شیرکاکائو و همینطور چای سبز و چای سیاه روزی دو تا سه لیوان در روز می‌توانند کمک‌رسان باشند. اگر هم کسی اهل قهوه است، روزی یک تا دو فنجان قهوه (تلخ) توصیه شده است.
روزی یک تا دو استکان دم‌نوش گیاهی و طبیعی و تازه (دم‌کردنی، نه کیسه‌ای و آماده) می‌تواند کمک‌کننده باشد. دم‌نوش چوب دارچین و زنجبیل و دم‌نوش اسطوخودوس و بابونه از انتخاب‌های گرم و نرم و دوست‌داشتنی در این شرایط است.
دانه‌های روغنی؛ دانه چیا، دانه یا بذر کتان ساییده (هر دو پر از امگا۳) مغز انواع گردو و پی‌کان، بادام و بادام هندی همه بستگان در آجیل (بدون نمک و بوداده‌نشده) از تنقلات و میان‌وعده‌های مهربانی است که باید به شکل مداوم مصرف شوند (نه فقط در ایام عید) و می‌توانند مغز را همراهی کنند و کلسترول بد خون را کاهش دهند.
چربی؛ گفته می‌شود دو سوم مغز از چربی ساخته شده است. ۷۰ درصد سلول‌های سازنده میلین در مخچه و مغز میانی از چربی است که نارسایی در کارش باعث ایجاد بیماری‌های مغزی و عصبی می‌شود. اینجاست که چربی‌های بد می‌توانند تیشه به ریشه مغز بزنند و چربی‌های خوب می‌توانند کار مغز را راحت‌تر و روان‌تر کنند. برای همین باید دور تمام چربی‌های حیوانی و جامد و خطرناک مصنوعی ترانس را خط بکشیم. روغن کانولا، روغن گردو، روغن کنجد، روغن دانه سویا و روغن زیتون بکر بسیار توصیه شده است.
و بسیار مهم اینکه؛ پرهیز از هر چیزی که با آرد سفید درست شده باشد؛ نان سفید، رشته سفید، شیرینی و کیک‌های رنگارنگ با این آرد و برنج سفید باید کنار گذاشته شوند و جای آنها را برنج وحشی به رنگ قهوه‌ای یا تیره، کینوآ، نان سبوس‌دار و غلات کامل بگیرد که سالم هستند و آدم را پرانرژی و سیر نگه می‌دارند و به مغز کمک می‌کنند کارش را راحت انجام دهد.
[/alert]
نظر شما