پدر ِ مهتابی

فیلم لونا پاپا

حالا که «سینما گوشه» خلوت شده و فرصت زیادی نداریم، دستی به سرو رویش بکشیم، این پنجشنبه یک فیلم نرم و روان و پرکشش را از آسیای میانه برای آخر هفته پیشنهاد می‌کنیم؛ فیلم لونا پاپا یا پدر ماه یا پدر مهتابی.

پوستر فیلم لونا پاپا

یک فضای شگفت‌انگیز و گرم بین شخصیت‌های فیلم «لونا پاپا» وجود دارد. بین دختر جوان و سرزنده و شادمانی که عاشق پایکوبی و هنرپیشگی است با برادری مجنون و پدری تنها و پرکار. مادرشان سال‌هاست مرده و آنها با پرورش خرگوش و مزرعه‌داری زندگی می‌کنند.

داستان از زبان کودکی گفته می‌شود که هنوز به دنیا نیامده؛ «مملکت» دختر پرشوری است که در کافه یک مسافرخانه کار می‌کند. مشتاق بازیگری‌ست و همین اشتیاق کار دست‌اش می‌دهد. مرد ناشناسی که می‌گوید بازیگر است و تام کروز را می‌شناسد ومی‌تواند آنها را به هم معرفی کند، در یک شب مه‌گرفته و تار و کدر، گول‌اش می‌زند. مملکت چهره کسی را که گول‌اش زده نمی‌بیند و مرد صبح فرار می‌کند.

پدر مملکت و برادرش، نصرالدین بعد از اینکه می‌فهمند او باردار است و تلاش می‌کند بچه را بیاندازد، جلویش را می‌گیرند (عکس اول صحنه‌ای است که او را نجات داده‌اند تا بچه را سقط نکند). آنها  شهرها را زیر پا می‌گذارند و با یک ماشین قراضه او را می‌برند تا بازیگران را روی صحنه تاتر شناسایی کند.  باید مردی پیدا شود که با مملکت ِ حامله ازدواج کند. مردی که پدر واقعی بچه است.

مملکت در این سفرها نه صدا و نه قیافه کسی را تشخیص می‌دهد، که آن شب را با او گذرانده اما در همین مسیر عاشق می‌شود در حالیکه همچنان در شهر کوچک و دورافتاده‌اش از دید مردم، زن کثیف و بی‌بندباری‌ست که آبروی خانواده را برده.

سفر آنها به شهرهای مختلف آسیای میانه و رفت‌ و آمدن‌شان به ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان خودش ماجراجویی کمدی و پُر شوخ و شنگی است که در یک فضای سوررئال و فراواقعی پرکشش و دوست‌داشتنی است.

فیلم در فضایی ساختگی فیلمبرداری شده. روستایی با دریا، کانال، رود، بندر، بیابان و آفتاب. شهرکی که برای این فیلم در تاجیکستان ساخته و بسیار هم محبوب شده. زبان فیلم روسی است اما فارسی هم در آن می‌شنوید.

خوشبختانه فیلم با زیرنویس انگلیسی در یوتیوب هست اما شاید  بتوانید نسخه با کیفیت‌اش را پیدا کنید و از رنگ و لعاب فیلم لذت بیشتری ببرید:

چولپان خاماتوآ بازیگر نقش مملکت، اینقدر در این فیلم درخشید که خیلی زود از طرف سینمای اروپا و آمریکا پیشنهاد بازیگری گرفت. سال ۲۰۰۳ در «خداحافظ لنین» بازی کرد و بیشتر دیده شد. او چند سالی است که داور جشنواره‌های مختلف می‌شود.

بختیار خدای‌نظر (خداینظروف) از کارگردان‌های جوان و با استعداد تاجیکی بود که این فیلم را در سال ۱۹۹۹ساخت. او سال ۲۰۱۲ هم فیلمی ساخت به اسم انتظار برای دریا. بختیار خدای‌نظر در ۴۹ سالگی در ۲۱ آوریل ۲۰۱۵ در برلین درگذشت.

از یک دوست تاجیک پرسیدم چرا بیشتر کسانی که اهل آسیای میانه‌اند، «لونا پاپا» را دیده‌اند و خیلی هم دوست‌اش دارند؟

جواب داد: همانطور که بیشتر ایرانی‌هایی که ما می‌بینم،  فیلم «هامون» را «نغز» می‌دانند و یکی دو جمله از فیلم هم ورد زبان‌شان است.

حالا که این پنجشنبه سفر کردیم به تاجیکستان و ازبکستان و آسیای میانه، این آواز را هم بشنوید شاید بزم‌مان  با شعری از رودکی و صدای دلیر نظر، کامل شود:

نظر شما