احسان نراقی را بیشتر با سِمَت‌اش در یونسکو و پایه‌گذاری مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی می‌شناسند اما او ۵۰ سال پیش، کتابی هم نوشته به نام «غذای سالم».
شاید قدیم‌ها کیفیت مواد غذایی بهتر بوده و توانایی مردم برای خرید میوه و سبزی تازه و گوشت سالم، بیشتر، اما فکر می‌کردم آن زمان‌ها بیشتر ِ آدم‌ها به سلامت خوراک اهمیت چندانی نمی‌دادند. کتاب «غذای سالم» که چاپ سال ۱۳۴۲ خورشیدی است درباره چیزی است که حالا بیشتر مُد به نظر می‌رسد؛ بعضی حتی در این سال‌ها توجه به درست و سالم خوردن را دست می‌اندازند.
هر چند سال‌های اخیر، توجه به تندرستی و پیداکردن چیزهایی که با کود شیمیایی و دامداری صنعتی پرورش داده نشده باشند، هوادار زیادی پیدا کرده اما این کتاب ۱۰ ریالی که ناشرش سازمان چاپ و انتشارات کیهان بوده پُراست از پیشنهادهایی که احسان نراقی با همکاری یونسکو برای سالم خوردن و نوشیدن تهیه کرده. این کتاب باریک (نسخه چاپی‌اش نایاب است) با «ضرر زیاده‌روی در مصرف گوشت» شروع می‌شود. آن‌هم در زمانی که بخش اساسی و پایه غذای بیشتر مردم، گوشت بوده. در این بخش آمده:
غذاهای سبُک، فعالیت اعصاب سالم را تحریک می‌کنند و غذاهای معتدل، آن‌را به کار می‌اندازند ولی غذاهای سنگین این فعالیت را متوقف کرده و غذاهای ثقیل آن را به کلی از بین می‌برد.
صبحانه ارزان در سال ۱۳۴۲
۵۰ سال پیش در این کتاب پیشنهاد شده هر کاری که با وعده‌های غذایی‌مان می‌کنیم دست‌کم یک صبحانه ساده و ارزان بخوریم؛ یک تخم‌مرغ آب‌پز، با کمی کره روی نان کامل سبوس‌دار و کرفس خام، بهترین صبحانه ارزان آن سال‌ها بوده. بعد به دلی که بهانه می‌گیرد و هله‌هوله می‌خواهد با یک لیوان ماست یا کمی میوه جواب بدهیم.
شکلات، آن‌هم تلخ، فقط به کسانی توصیه شده که کار ِ بدنی می‌کنند. هر چند که بهتر است به دل‌شان صابون شیرینی و شکلات نزنند و به جایش به گفته نویسنده، دم‌کرده گیاهان خوشبو و آبمیوه بنوشند. این‌طور آدم‌های خسته آن سال‌ها می‌توانستند در برنامه خوراک روزانه‌شان عسل، نان کامل، خرما، گردو، بادام و سبزی‌های خام متنوع بگذارند.
پشت کتاب غذای سالم
سیب‌زمینی را با پوست بخوریم
ماهی، حبوبات و بقولات (از راسته نخودها و باقلا و ماش و عدس) شیر و سیب‌زمینی بخارپز از چیزهایی است که مدام در این کتاب توصیه شده از دست ندهیم. یکی از تاکید‌ها هم این است که سیب‌زمینی را فقط با پوست بخوریم که با روش بخارپز یا کبابی غذای کاملی است، وگرنه آلبومین (یکی از مهم‌ترین پروتيین‌ها) و ویتامین ث آن با روش‌های پخت دیگر از بین می‌رود.
غذاهای زیباکننده
یک بخش مفصل در این کتاب درباره غذاهایی است که «مولد زیبایی» هستند. شیوه‌ای که با نگرفتن پوست میو‌ه‌ها و صیفی‌ها، نجوشاندن زیاد مواد خوراکی، نپختن زیاد گوشت و سبزیجات و تلاش برای کم نشدن ویتامین‌ها و ارزش خوراکی مواد شکل می‌گیرد؛ با خوردن پی‌درپی پنیر، گوشت حیوانات علف‌خوار، پرندگان، ماهی، شیر، آبمیوه و سبزیجات و حذف کامل شیرینی و شکلات و قند و به جایش گذاشتن عسل طبیعی و میوه‌های خشک در برنامه اتفاق می‌افتد.
شام مدرن
بعد از سفارش‌های فروان درباره صبحانه مقوی و سالم، این کتاب با «یک شام مدرن» تمام می‌شود: «شام باید ۲۰ گرم مواد پروتئین از گوشت بی‌چربی با سبزیجات کم‌پخته همراه با سالاد سبزی‌های تازه و یک سیب‌زمینی کبابی باشد. برای لذت خاطر و تسریع در هضم غذا یک میوه تازه یا کمپوتی که از عسل شیرین شده باشد، مصرف کنید.»
احسان نراقی که بیشتر به خاطر کتاب‌هایش در زمینه علوم اجتماعی مطرح است، ۱۲ آذر سال ۹۱ در ۸۶ سالگی درگذشت.
کتاب را در پایین، می توانید ورق بزنید و بخوانید.
[schema type=”book” name=”غذای سالم” description=”کتاب «غذای سالم» که چاپ سال ۱۳۴۲ خورشیدی است درباره توجه به سالم خوردن و درست پختن سبزی و گوشت و چند و چون صبحانه و شام مناسب، با ارزش غذایی بالاست. این کتاب ۱۰ ریالی که ناشرش سازمان چاپ و انتشارات کیهان بوده، پُراست از پیشنهادهایی که احسان نراقی با همکاری یونسکو ۵۰ سال پیش برای درست خوردن و نوشیدن تهیه کرده” author=”احسان نراقی” publisher=”سازمان چاپ و انتشارات کیهان” paperback=”yes” ]
چطوری میتونم این کتاب رو دانلود کنم؟
از اینجا.