من خودم را یک سوشی‌خور حرفه‌ای نمی‌دانم. حتی تا چند سال پیش از خوردن چیزی که دورش لجن پیچیده شده (این‌طور برای خودم تعریف می‌کردم) بدم می‌آمد. خب نظرم در این چند سال تا حد زیادی عوض شده.
چند وقت پیش، پس از دیدن مستندی در باره معروف‌ترین سوشی‌ساز دنیا به اسم جیرو، وقتی از سالن سینما بیرون آمدم، به شدت هوس خوردن سوشی داشتم (و البته دقایقی بعد خوردم) و به فیلم فکر کردم.
مستند درباره جیرو اونو، صاحب و سر آشپز ۸۵ ساله رستوران سوکیاباشی جیرو در توکیو است، رستورانی در زیرزمین یک ایستگاه قطار شهری که سه ستاره میشلن دارد و اولین رستوران سه ستاره‌ای است که سوشی سرو می‌کند.
این رستوران، پیش‌غذا وهیچ غذای دیگری به جز سوشی ندارد. نوشیدنی هم آبجو و ساکی ژاپنی است و مشتری‌ها باید از ماه‌ها قبل رزرو کنند و پول هم نقدی پرداخت می‌شود، ناقابل نزدیک به سی‌هزار ین برای هر نفر. در رستوران جیرو فقط برای ده مشتری جلوی کانتر صندلی هست.
در این رستوران هیچ نوع سس سویا یا واسابی به مشتری نمی‌دهند و باید هر آنچه را که جیرو آماده کرده، خورد. هر روزمنوی «سوشی‌های روز» به مشتری داده می‌شود تا از میان آنها انتخاب کند. از مشتری‌ها درباره داشتن حساسیت‌هایشان هم سئوال می‌شود. جیرو به سرعت سوشی را برای مشتریان آماده می‌کند و آنها هم تند تند غذای خود را نوش جان می‌کنند.
دو پسرش هم با او هستند، یکی از آنها (جوان‌تر) ببرخلاف تمایلش وارد این کار شده اما حالا دیگر کارش را دوست دارد. پسر بزرگ‌تر(۵۰ ساله) پس از پدر، صاحب رستوران اصلی خواهد بود. پسر دوم هم رستورانی شبیه رستوران پدرش اما مدرن‌تر دارد. دو پسر ایده‌های جدیدی دارند که شاید اجرایش را برای دوران پس از پدر گذاشته‌اند.
جیرو اونو، شخصیت اصلی فیلم که دولت ژاپن او را یک گنجینه ملی می‌خواند، هر روز سر کار می‌رود و به ندرت از کارش مرخصی می‌گیرد. عشق و علاقه‌اش، درست کردن سوشی و سرو برای مشتریانش است. او در هفتاد سال، روزی ۱۶ ساعت کار کرده.
جیرو برای آن که به شرایط امروزش برسد، بزرگ شدن بچه‌هایش را ندیده و با فقر دست و پنجه نرم کرده. در جایی از فیلم، دو پسرش از ماه‌ها پس‌انداز برای نوشیدن یک قوطی کوکاکولا صحبت می‌کنند. شاید به خاطر تحمل همین روزهاست که در گاهی در فیلم، جیرو شخصیتی سرد به نظر می‌رسد. جیرو در کارش بسیار دقیق و کمال‌گراست. البته در فیلم، خودش اشاره می‌کند که حتی در این سن وسال، هنوز به کمال نرسیده است.
افرادی که به عنوان کارآموز استخدام می‌شوند تا در آینده ‘این‌کاره’ شوند، کار خود را با پیش‌پا افتاده‌ترین کارها شروع می‌کنند. برای ماه‌ها، تنها کار آنها شستن ظرف و تمیزکاری است. پس از این دوره، که زیر نظارت جیرو اجرا می‌شود، آنها پیشرفت می‌کنند. در این مرحله اجازه دارند برنج بپزند و اختاپوسی را که قرار است با آن سوشی درست شود، مشت و مال دهند. (۴۵ دقیقه برای نرم کردن گوشت). پس از این مراحل است که کارآموزان که چشمان تیزبین جیرو در همه حال آنها را زیر نظر دارد، اجازه پیدا می‌کنند به ماهی دست بزنند و ملزومات سوشی را آماده کنند و در نهایت با جیرو در برابر کانتر، به مشتری بدهند. در بخشی از فیلم، یکی از این کارآموزان باید تاماگو (املت تخم مرغ ژاپنی) درست کند و جیرو ۲۰۰ بار به آنچه که او درست کرده، ایراد می‌گیرد و در نهایت وقتی یک بار خواسته جیرو برآورده می‌شود، کارآموز گریه می‌کند.
مستند جیرو چیزی بیش از یک مستند درباره سوشی است. فیلم درباره ژاپن و نسل بعد از جنگ، نسل جدید و تفکرات جدید و درباره بحران صید بی‌رویه ماهی است باعث شده که برخی از پرطرفدارترین انواع سوشی از منو‌ی غذا حذف شوند.
فیلم درباره عشق و علاقه به کار هم هست، در باره پشتکار، نترسیدن از شکست، فداکاری و عطش یادگیری.
نام اصلی فیلم Jiro Dreams of Sushi ساخته دیوید گلب، محصول سال ۲۰۱۱ آمریکا
نظر شما