سال لایتر عکاس و نقاش آمریکایی را -از جمله- به دلیل نقش مهم‌اش در پایه‌گذاری «مدرسه (مکتب) نیویورک» در عکاسی می‌شناسند. پدرش مذهبی بود، خودش هم تا ۲۳ سالگی که مدرسه الهیات را به هوای هنر رها کرد، می‌خواست خاخام شود.
به نیویورک رفت و با نقاش‌های اکسپرسیونیست آبستره، آشنا شد و سرگرم نقاشی شد. ظاهرا یوجین اسمیت او را به عکاسی تشویق می‌کند و سال لایتر با دوربین لایکا ۳۵میلیمتری، شروع به عکاسی سیاه‌وسفید می‌کند.
جوانا، ۱۹۴۷
از سال ۱۹۴۸ عکس‌های رنگی می‌گیرد که بخش مهمی از شهرت و سبک‌اش مربوط به آنهاست. توجهش به جزییات و نگاهش در عکاسی که شاید از نقاش‌بودنش هم تاثیر می‌گرفت، در عکس‌هایش از نیویورک، کافه‌ها، زن‌ها و نقش و رنگ‌هایی روشن و آشکار و گاهی محو و در گوشه‌های کادر، دیده می‌شود.
ما دوست داریم وانمود کنیم آنچه همگانی (public) است تمام حقیقت دنیای واقعی‌ست. سال لایتر
زمانی که عکاس‌های سرشناس، عکاسی رنگی را خیلی تحویل نمی‌گرفتند و آن را چندان «هُنری» نمی‌دانستند، لایتر با عکس‌های رنگی‌اش -به ویژه از نیویورکی که بیشتر سیاه‌وسفید، تصویر می‌شد- در آغاز، شهرت زیادی به دست نمی‌آورد. اما در کنار عکاسی مد، که در آن‌هم گاهی حاشیه، در کارش برجسته‌تر از اصل بود، به سبک‌اش در عکاسی انتزاعی (آبستره) ادامه داد و در بعضی از عکس‌هایش، لایه‌هایی از آبرنگ و گواش را هم اضافه کرد.
استفاده زیاد از کادر عمودی، رنگ‌های تند و ترکیب‌بندی مرکز گریز (off-center) عکس‌هایش را شبیه کارهای نقاشان اکسپرسیونیست آبستره و شاید شبیه بعضی نقاشی‌های ژاپنی کرده‌است.
دو عکس از سال لایتر
در خیلی از عکس‌هایش چیزهایی مثل یک رهگذر، ردی از برف، آینه، شیشه، سایه و سایه‌روشن، بازتاب، مه، باران، در، پنجره، اتوبوس، ماشین و ردپایی از رنگ‌های تند، که انگار با قلم‌موی یک نقاش در گوشه‌هایی از عکس کشیده شده، وجود دارد؛ عکس‌هایی که شبیه‌شان را این‌روزها در شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام، زیاد می‌بینیم، شاید نظر خواننده‌ای که زیر نوشته‌ای که از لایتر به نام «پیشگام رنگ» یاد کرده، نوشته «پیشگام اینستاگرام» چندان هم بیراه نباشد.
گرند پالاس
باید اعتراف کنم من عضو مدرسه زشتی نیستم. من احترام زیادی برای مفاهیم مشخصی از زیبایی قائلم، حتی اگر به نظر بعضی‌ها، ایده ٔ ازمُدافتاده‌‌ای باشد. بعضی عکاس‌ها فکر می‌کنند با عکاسی از بدبختی آدم‌ها، به مسائل مهمی اشاره می‌کنند. من فکر نمی‌کنم بدبختی عمیق‌تر از شادی باشد. سال لایتر
سال لایتر، پس از شش دهه عکاسی از خیابان‌های نیویورک، ۲۶ نوامبر ۲۰۱۳ در ۸۹ سالگی در نیویورک مُرد.
برای آشنایی بیشتر با سال لایتر، فیلم مستند بی‌هیچ عجله خاصی: ۱۳ درس در زندگی با سال لایتر را ببینید.
[schema type=”person” name=”سال لایتر” jobtitle=”عکاس، نقاش” url=”http://en.wikipedia.org/wiki/Saul_Leiter” description=”عکاس و نقاش آمریکایی، از پایه‌گذاران مکتب نیویورک” bday=”1923-12-03″ city=”پیتسبورگ” state=”پنسیلوانیا” country=”US” ]
“I spent a great deal of my life being ignored. I was always very happy that way. Being ignored is a great privilege. That is how I think I learnt to see what others do not see and to react to situations differently. I simply looked at the world, not really prepared for anything.”