مثل بعضی چیزهای ایرانی دیگر، برای خرید یک خفتان کوچک تزئینی یا پوشیدنی، باید به ترکیه، اردن و احتمالا کمی دیگر، به عراق برویم.
اگر به ترکیه سفر کرده باشید، حتما دیده‌اید یکی از سوغاتی‌های نسبتا ارزانی که در ویترین مغازه‌ها دیده می‌شود، یک‌جور تندیس چینی یا سرامیکی شبیه لباس‌های چوپانی بدون آستین است که داخل‌اش خالی است؛ ترک‌ها به این لباس و تندیس، کفتان می‌گویند. کفتان از معروف‌ترین پوشاک کهن است که در چند جای دنیا پیشینه غنی دارد. یکی از این محل‌ها ایران باستان است. با اینکه کلمه خفتان ریشه پارسی دارد اما در ایران آن را به اسم خلعت می‌شناسیم. خفتان در مراکش، غرب آفریقا، روسیه و آسیای جنوبی هم با همین کلمه یا نام‌هایی مشابه، معروف است. در فرهنگ غربی، به خصوص هیپی‌های آفریقایی‌تبار آمریکا در اواخر دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی با الهام از کفتان، لباس‌های گل‌وگشاد را با سبک پوشش تازه‌ای جا انداختند که امروز هم رواج دارد. خفتان نوعی تن‌پوش جنگی بوده که سربازان آن را زیر زره می‌پوشیدند و بافت‌اش آنقدر نرم و براق بوده که شمشیر از روی آن سُر می‌خورده. شاید بتوان گفت اینها از اولین جلیقه‌های ضدگلوله یا ضد شمشیر و چاقو بوده و اگر شمشیر، زره را می‌شکافته، خفتان شبیه کشیدن چاقو روی شیشه عمل می‌کرده. این جامه باستانی امروز در بعضی از همین کشورها به شکل گردنبند، گوشواره یا تندیس‌های ریزودرشت ساخته و فروخته می‌شود.
بپوشید سهراب خفتان رزم
سرش پر ز رزم و دلش پر ز بزمفردوسی
امروز خفتان در ایران شناخته شده نیست. حتی برای داشتن‌اش به شکل یک سمبل یا تندیس باید آن را مثلا از ترکیه گرفت. در پوشاک و مد امروز ایران هم اسمی از خفتان برده نمی‌شود. امروز احتمالا شما در صورتی می‌توانید یک خفتان مدرن داشته باشید که سراغ هنا صادق، طراح مد عراقی بروید. هنا صادق با الهام از این خفتان‌های مردانه و لباس رزم باستانی، که سال‌هاست تبدیل به لباسی زنانه با بافتی ظریف و پارچه‌هایی خوش‌رنگ شده، لباس‌های مدرنش را طراحی کرده است.
هنا طرح‌هایش را با مد روز ترکیب کرده. سال‌های زیادی است که او با نقاشان و خطاطان عرب کار می‌کند تا پارچه‌ها را به خصوص با کمک هنرمندان عراقی طراحی کند. او در دانشگاه بغداد، ادبیات فرانسه خوانده برای تحقیقات‌اش در جهان عرب سفر کرده و توانسته پنج‌هزار قطعه جواهر نقره قدیمی و بیش از سیصد پوشاک جمع‌‌آوری کند.
او که با نقاشی کارش را شروع کرده، به گفته خودش سال‌ها زنان عرب را با جزییات جواهر و آرایش و لباس‌های زربافت‌شان می‌کشیده. هیچ‌کس در خانواده‌اش اهل مد نبوده اما شاید مادرش تاثیر زیادی در ورودش به مد داشته. خودش گفته: «وقتی مادرم با این لباس سراسری و آستین‌های بلند وارد محلی می‌شد، از دید من زیباتر، شیک‌تر و خوش‌پوش‌تر از همه زنانی بود که با لباس‌های پشت‌باز و شانه‌های نمایان‌شان در فرانسه می‌دیدم؛ با آن زیورآلات و آرایش سبک خودش و بافت ظریف جامه‌های سراسر پوشیده‌اش.»
هنا صادق در یکی از گفت‌وگوهایش گفته: «به شکل سنتی زنان عرب زیباترین لباس‌هایشان را برای نزدیکان‌شان می‌پوشند. از دید من که طراح مد هستم، پاهای برهنه، شانه‌های عریان و نشان دادن بخش زیادی از بدن همیشه نمی‌تواند جذاب باشد.»
لباس‌های هنا صادق، به نظرم فقط زیبا نیستند. در این لباس‌ها فرهنگ شرقی و هنر عربی هم وجود دارد. خفتان‌های زنانه او در دنیا معروف شده‌اند. خودش می‌گوید لازم نیست قدبلند و باریک‌اندام باشید تا مثل مدل‌های آموزش‌دیده، این لباس‌ها به تن‌تان بیاید. این خفتان‌ها برای آب‌وهوای گرم هم مناسب‌اند. این لباس در فرهنگ عرب یعنی زن شهری و مدرن و امروزی. هنا گفته این لباس، تصویر کلیشه‌ای زن در آشپزخانه نیست.
او از خوشنویسی عربی الهام می‌گیرد. بیت‌هایی از شعرهای عاشقانه و کلمه‌هایی به خط کوفی، دیوانی و ثلث روی پارچه می‌آورد. بیشتر از پارچه‌های سنتی سوریه، مصر، سودان و عراق استفاده می‌کند که با رنگ‌های گرم، تصویر و برداشت‌های انتزاعی از خورشید دارد.
مشتری‌های این کفتان‌ها که خودش می‌گوید فرهنگ صوفی‌گری در خود دارند، کسانی هستند که فقط دنبال پوشاک نیستند و فرهنگ و میراث باستانی هم برایشان مهم است.
هنا صادق که ۲۵ سال است در کار مد است، دو کتاب منتشر کرده؛ «نمادهای خالکوبی زنان اردنی» و«مواد آرایشی طبیعی زنان عرب» کتاب‌های او هستند که نتیجه سال‌ها تحقیق در موزه‌ها و بین کتاب‌های قدیمی‌اند.
او به تازگی کتابی را به اسم «جواهر نقره‌ای زنان اردن» شروع کرده. مقاله‌های زیادی به خصوص درباره پوشاک و جواهر نقره‌ای زنان در دنیای عرب و اروپا نوشته. برای بعضی فیلم‌ها وسریال‌های اردنی لباس طراحی کرده. برای شاهزادگان زن دنیای عرب هم لباس طراحی کرده. هنا صادق را در ایتالیا به عنوان سفیر مد عرب می‌شناسند. بعضی از لباس‌های طراحی او را اینجا ببینید:
نظر شما